Żeńskie czynniki niepłodności
Autorka: Aleksandra Brauze
CZYNNIKI MACICZNE (budowa, funkcja endometrium - błony
śluzowej wyściełającej jamę macicy, procesy chorobowe):
- Wrodzone zmiany anatomiczne - brak macicy, podwójna
macica, przegroda macicy, macica jedno- i dwurożna, inne wady.
- Nabyte zmiany anatomiczne:
- nowotwory (głównie mięśniaki macicy) - mogą
o nich świadczyć nadmiernie obfite krwawienia miesiączkowe,
- zrosty w obrębie endometrium,
- polipy endometrialne - mogą o nich świadczyć
nadmiernie obfite krwawienia miesiączkowe.
- Endometrioza.
- Stany zapalne.
- Zaburzenia czynnościowe endometrium.
- Zaburzenia anatomiczne i czynnościowe ujść jajowodów.
CZYNNIKI JAJOWODOWE (drożność, środowisko, funkcja
mechaniczna):
- Niedrożność jajowodów najczęściej spowodowana procesem
zapalnym. Często przebiega on bezobjawowo lub z niewielkimi objawami.
Przyczyną stanu zapalnego jest zakażenie Chlamydia trachomatis,
Mycoplasma hominis, Ureaplasma urealyticum. Groźne jest zwłaszcza
zakażenie Chlamydia trachomatis, gdyż w połączeniu z nieleczonymi
stanami zapalnymi szyjki macicy zwiększa ryzyko powstania zespołu
zapalenia miednicy mniejszej i, w jego następstwie, niedrożności
jajowodów. Zakażeniom tym sprzyja zbyt wczesne rozpoczynanie współżycia
płciowego (nie jest jeszcze w pełni wykształcona immunologiczna
bariera obronna w obrębie narządów płciowych) i częsta zmiana
partnerów.
- Endometrioza - choroba polegająca na wszczepianiu
się komórek endometrium poza jamą macicy. Ich obecność w jajowodach,
otrzewnej i ścianie macicy zwiększa ryzyko powstania zrostów w
obrębie miednicy i, w ich efekcie, do niedrożności jajowodów.
Endometrioza powoduje także niepłodność w mechanizmie oddziaływań
immunologicznych i endokrynologicznych.
- Wrodzone lub nabyte zmiany anatomiczne jajowodów.
- Nieprawidłowa czynność wydzielnicza błony śluzowej
jajowodów - zaburza poprawną wędrówkę plemników, komórki jajowej
oraz powstałego zarodka.
CZYNNIKI SZYJKOWE (budowa i położenie, procesy
chorobowe, produkcja śluzu):
- Wrodzone zmiany anatomiczne (np. zrośnięcie szyjki
macicy lub jej niedorozwój).
- Nabyte zmiany anatomiczne (np. rozdarcia, blizny).
- Nadżerki.
- Przewlekłe stany zapalne szyjki macicy mogą powodować
zaburzenia w produkcji śluzu szyjkowego, niezbędnego w procesie
zapłodnienia.
- Uszkodzenie gruczołów produkujących śluz w wyniku
zabiegów leczniczych na szyjce macicy (elektrokonizacja) powoduje
niedobór śluzu.
- Obecność w śluzie przeciwciał przeciwplemnikowych.
- Stan zapalny w szyjce macicy może uszkadzać plemniki.
- Nadmierne tyłozgięcie macicy może być przyczyna
przesunięcia szyjki ku górze i przez to utrudniać kontakt z nasieniem.
CZYNNIKI POCHWOWE (budowa, środowisko):
- Wady wrodzone i nabyte.
- Stany zapalne.
- Dysbakterioza pochwy - nieprawidłowy skład flory
bakteryjnej pochwy. Objawia się białawymi upławami, pieczeniem,
przykrym zapachem nasilającym się po stosunku.
- Pochwica - skurcz mięśni pochwy uniemożliwiający
współżycie. Przyczyna leży w kobiecej psychice.
CZYNNIKI JAJNIKOWE (wzrost i uwalnianie komórek
jajowych, produkcja hormonów):
- Zaburzenie funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-jajnik
- podstawowego układu odpowiedzialnego za kobiecą płodność.
- Mogą one być pierwotne, a więc związane bezpośrednio
z uszkodzeniem podwzgórza lub przysadki, albo wtórne, gdy patologie
innych narządów zaburzają funkcjonowanie osi. Jedną z głównych
przyczyn niepłodności należącą do tej grupy jest hiperprolaktynemia
(nadmierna produkcja prolaktyny). Cechuje ją obecność cykli bezowulacyjnych
lub nieprawidłowości w długości trwania poszczególnych faz cyklu.
- Na funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajnik
znacząco wpływa niedożywienie bądź nadmierna otyłość. Także nadmierny
wysiłek fizyczny może rozregulować funkcjonowanie podwzgórza poprzez
wpływ adrenaliny i noradrenaliny, które uwalniają się podczas
wysiłku. Ekstremalne obciążenie organizmu kobiety może doprowadzić
do braku owulacji. Na zakłócenia w obrębie funkcjonowania osi
podwzgórze-przysadka-jajnik wpływają też niektóre leki i czynniki
psychogenne.
- Patologia jajnika
- Pierwotna niewydolność jajnika związana jest
najczęściej z zaburzeniami rozwojowymi prowadzącymi do wykształcenia
nieprawidłowych gonad żeńskich.
- Wtórna niewydolność jajnika to wyczerpanie się
puli pęcherzyków jajnikowych (przekształcanych później w komórki
jajowe) i ich dysfunkcja.
- W tej grupie wymienia się też zaburzenia fazy
lutealnej o różnej etiologii, zazwyczaj charakteryzujące się
jej skróceniem.
- Zespół PCO - genetycznie uwarunkowana patologia
jajnika, jednym z objawów zespołu jest utrudnienie lub brak
jajeczkowania.
- Choroby tarczycy
- Nadmiar hormonów tarczycy może doprowadzić w
mechanizmie sprzężeń zwrotnych do zahamowania czynności hormonalnej
podwzgórza i przysadki, co z kolei jest przyczyną zahamowania
wydzielania gonadotropin i braku owulacji.
- Niedobór hormonów tarczycy prowadzi do nadmiernej
stymulacji podwzgórzowo-przysadkowej i pojawienia się hiperprolaktynemii.
- Choroby nadnerczy
- Niedobór hormonów nadnerczy powoduje brak ujemnego
sprzężenia zwrotnego nadnercza-przysadka i nadmierną stymulację
nadnerczy, gdzie dochodzi do produkcji hormonów o działaniu
androgennym (m.in. testosteronu).
- Zaburzeniu ulega funkcjonowanie osi podwzgórzowo-przysadkowej,
dając w efekcie zaburzenia lub brak miesiączkowania oraz niejednokrotnie
objawy hirsutyzmu (pojawienie się cech męskich i nasilenie
owłosienia).
- Endometrioza
- Uszkodzenie mechaniczne jajnika.
Źródła:
- Dmochowski Tomasz: Zmniejszona płodność i niepłodność.
W: Naturalne planowanie rodziny. Pod red. Michała Troszyńskiego.
Warszawa 2005.
- www.vitalmedica.pl
Powrót
do strony głównej działu niepłodności
|


Akademia Rodziców

Stowarzyszenie Rodziców po Poronieniu
Organizacje NPR

Liga Małżeństwo Małżeństwu

Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia
Człowieka

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia

Instytut NPR wg metody prof. Rötzera

Miłość i Odpowiedzialność (Centrum Kojarzenia
Małżeństw)
Popieramy

Dwumiesięcznik Głos dla Życia

Portal Tato.net

Małżeńskie Drogi
|